Processing math: 100%
A+ A A-

2.1.7 Noktanın düzleme uzaklığı

Bu dersimizde bir noktanın bir düzleme olan uzaklığını ifade edeceğiz. Tabii doğruda olduğu gibi burada da uzaklıktan kasıt en kısa uzaklık olacaktır. 

Düzlemin Normal Vektörü

Bu şeklin üç boyutlu Cabri versiyonu için tıklayın!

R3 te şekildeki gibi bir E:Ax+By+Cz+D=0 düzlemi ve P(x0,y0,z0) noktası verilsin. Düzlem üzerinde rastgele bir A(x1,y1,z1) noktası alalım ve normal N=(A,B,C)A noktasına taşıyalım. Bu durumda P noktasının düzleme olan uzaklığı |AR| olacaktır. Dikkat ederseniz aslında bu uzaklık AP nün N üzerine izdüşüm vektörünün uzunluğudur. O halde P noktasının E düzlemine olan uzaklığını d(P,E) ile gösterirsek

d(P,E)=|<AP,N>||N|||(1)
olur.
Şimdi bu eşitliği biraz açalım. Fakat öncelikle A(x1,y1,z1) noktası düzleme ait olduğundan, düzlem denklemini sağlamalıdır. Yani

Ax1+By1+Cz1+D=0D=(Ax1+By1+Cz1)

olur.
Öte yandan 

AP=(x0x1,y0y1,z0z1)

olduğundan
<AP,N>=Ax0+By0+Cz0(Ax1+By1+Cz1)=Ax0+By0+Cz0+D
olur.

O halde bu eşitlikleri (1) de yerine yazarsak

d(P,E)=|Ax0+By0+Cz0+D|A2+B2+C2
bulunur.

Örnek 1

R3 te P(4,1,3) noktasının E:x2y+2z3=0 düzlemine olan uzaklığını bulunuz.

Çözüm

Basit bir formülde yerine yazma sorusu olduğu için d(P,E)=|4+2+63|12+(2)2+22=93=3

bulunur. 

Örnek 2

R3 te P(1,2,k) noktasının E:xy+z1=0 düzlemine olan uzaklığı 43 birim olduğuna göre k gerçek sayısının alabileceği değerleri bulunuz.

Çözüm

d(P,E)=|12+k1|12+(1)2+(1)2=|k4|3

olacağından
|k4|3=43
olur. Bu denklemden k=16 veya k=8 bulunur.

Örnek 3

R3 te O(0,0,0) noktasının eksenleri A(1,0,0),B(0,0,2) ve C(0,3,0) noktalarında kesen ABC düzlemine olan uzaklığını bulunuz.

 

Çözüm

Eksenleri kestiği noktaları bilinen düzlemin denkleminden (ABC) nin denklemini bulalım: 

x1+y3+z2=16x+2y+3z6=0

bulunur. O halde O(0,0,0) noktasının düzleme uzaklığı

d(O,(ABC))=|0+0+06|62+22+32=67

bulunur.

 
 
 
00:00
 
00:00
 
 
 
 
 
 
 
 

Örnek 4

R3 te E:2x+yz=4 düzleminden 6 birim uzaklıkta bulunan noktaların geometrik yer denklemlerini bulup yerlerini ifade ediniz.

Çözüm

Verilen şartı sağlayan herhangi bir nokta P(x,y,z) olsun. Bu durumda

d(P,E)=|2x+yz4|22+12+(1)2=|2x+yz4|6=6

olacağından
|2x+yz4|=6
olur. Bu eşitlikten

2x+yz4=62x+yz=10

ve 2x+yz4=62x+yz=2
düzlem denklemleri elde edilir. Soruda verilen denkleme ve elde ettiğimiz bu denklemlere bakarsak aslında bu üç düzlemin birbirine paralel olduğunu görürüz. O halde soruda istenen noktaların geometrik yeri, verilen düzlemden eşit uzaklıkta bulunan paralel iki düzlemdir. Daha genel bir ifadeyle

Bir düzlemden eşit uzaklıkta bulunan noktaların geometrik yeri verilen bu düzleme paralel iki düzlemdir.
 
 
 
00:00
 
00:00
 
 
 
 
 
 
 
 

Örnek 5

R3 te A(2,1,3) ve B(0,1,1) noktalarından eşit uzaklıkta bulunan noktaların geometrik yer denklemini bulup yerini ifade ediniz.

Çözüm

Verilen şartı sağlayan herhangi bir nokta P(x,y,z) olsun. Bu durumda |AP|=|BP| olacağından iki nokta arası uzaklık gereği

(x+2)2+(y1)2+(z3)2=x2+(y+1)2+(z1)2

olur. Bu eşitlik düzenlenirse
xyz=3
denklemi elde edilir. Dikkat ederseniz bir düzlem denklemi elde ettik. Yani A ve B noktalarından eşit uzaklıkta bulunan noktalar aslında bir düzlem belirtiyorlar. Düzlem geometrisinde bu durumu sağlayan noktalar AB doğru parçasının orta dikme doğrusunu oluştururken, uzayda bu noktalar AB doğru parçasının orta dikme düzlemini oluştururlar. Daha genel bir ifadeyle

Uzayda iki noktadan eşit uzaklıkta bulunan noktaların geometrik yeri bu noktaların belirttiği doğru parçasının orta dikme düzlemidir.

O halde biz bu sorunun çözümü için 2. bir yol daha izleyebiliriz. [AB] nın orta noktası C olsun. 

C=A+B2=(1,0,2)

olur. Ayrıca istediğimiz düzlem [AB] na dik olacağından, düzlemin normal vektörünü N=AB=(2,2,2) alabiliriz. O halde istenilen düzlemin denklemi

2(x+1)2(y)2(z2)=0xyz=3

bulunur.

 

 
 
 
00:00
 
00:00
 
 
 
 
 
 
 
 
Son Düzenlenme
Öğeyi Oyla
(17 oy)

Yorum ekle


Güvenlik kodu
Yenile

Giriş veya Kayıt

GİRİŞ